[ad_1]
( प्रगत भारत । pragatbharat.com)
हा आजार कसा पसरतो?
प्राण्यांनी ज्यामध्ये लघवी केली आहे असे दूषित पाणी आणि मातीमध्ये हा सूक्ष्मजंतू असतो. जेव्हा एखादी व्यक्ती या पाण्यातून किंवा मातीमधून चालते तेव्हा शरीरावरील एखाद्या खुल्या जखमेतून (जी एरव्ही सहज दिसून येत नाही) किंवा डोळे किंवा तोंड यासारख्या श्लेष्मल त्वचेतून शरीरात प्रवेश करू शकतो. त्यानंतर हा जंतू रक्तप्रवाहात शिरतो व संपूर्ण शरीरात पसरतो.
दूषित पाण्यामुळे धोका अधिक
मुंबईमध्ये, खासकरून मान्सूनमध्ये पावसाचे पाणी, सांडपाणी किंवा साठून राहिलेले दूषित पाणी यामधून जेव्हा लोक चालतात तेव्हा लेप्टोस्पायरा जंतूचा संसर्ग पसरण्याचा धोका अनेक पटींनी वाढतो. काहीवेळा दूषित पाणी प्यायल्याने देखील संसर्ग होऊ शकतो.
दूषित पाणी असलेली तळी वा नद्यांमध्ये पोहल्यामुळे अथवा त्या पाण्यातून चालल्याने, कायाकिंग, राफ्टिंग केल्यानेदेखील हा आजार होऊ शकतो.
(वाचा – गोलमटोल पोट आणि कंबर करायची असेल सपाट तर सुरू करा या ७ पदार्थांचे सेवन)
या आजाराची लक्षणे कोणती?
लेप्टोस्पायरा जंतूने दूषित स्रोताशी एखाद्या व्यक्तीचा संपर्क आल्यापासून ती व्यक्ती आजारी पडेपर्यंतचा कालावधी दोन दिवसांपासून चार आठवड्यांपर्यंतचा असू शकतो.
- माणसांमध्ये लेप्टोस्पायरोसिसची अनेक लक्षणे दिसून येतात. खूप ताप येणे, थंडी वाजणे, पुरळ येणे, डोकेदुखी, सांधेदुखी अशी सौम्य लक्षणे दिसून येऊ शकतात. काहीवेळा पोटात दुखणे, उलट्या होणे, अतिसार असे देखील त्रास होऊ शकतात
- पावसाळ्यात होणाऱ्या इतर अनेक आजारांची देखील हीच लक्षणे असतात त्यामुळे काहीवेळा रुग्णाकडून वैद्यकीय मदत घेण्यात देखील उशीर केला जाऊ शकतो
- बऱ्याचदा संसर्गाच्या पहिल्या टप्प्यात सौम्य लक्षणे दिसून येतात. त्यानंतर त्या व्यक्तीची सर्व लक्षणे निघून जातात आणि दुसऱ्या टप्प्यात किडनी व यकृत यांच्यावर परिणाम करणारी अतिशय गंभीर लक्षणे दिसून येऊ लागतात
- कावीळ (त्वचा व डोळे पिवळे पडणे), मोठ्या प्रमाणावर रक्तस्त्रावामुळे डोळे लाल होणे आणि त्यानंतर किडनी, यकृत निकामी होणे किंवा मेंदुज्वर असे आजारदेखील होऊ शकतात
(वाचा – ऋजुता दिवेकरने सांगितला वजन घटवून निरोगी राहण्यासाठी उत्तम उपाय, भारतीय सुपरफूड्सचा खजिना ठरेल वरदान)
आजाराचे निदान कसे केले जाते?
- साठलेले पाणी किंवा दूषित माती यांच्याशी रुग्णाचा गेल्या एका महिन्यात संपर्क आला होता का ही डॉक्टरांसाठी एक सर्वात महत्त्वाची माहिती ठरते. तसे झाले असल्यास लेप्टोस्पायरोसिसची दाट शक्यता वर्तवली जाऊ शकते
- आजाराच्या निदानाची खात्री करून घेण्यासाठी रक्ताची तपासणी केली जाते. संपूर्ण ब्लड काउंट, किडनी व यकृत यांचे कार्य दर्शवणाऱ्या तपासण्या तसेच रक्तामध्ये जंतू आहे अथवा नाही याची तपासणी किंवा लेप्टोस्पायरोसिसच्या अँटीबॉडीजचा (ELISA किंवा मायक्रोस्कोपिक अग्ल्युटीनेशन टेस्ट “MAT” मार्फत IgM आणि IgG डिटेक्शन) शोध घेणे यांचा यामध्ये समावेश असतो. PCR टेस्ट्स देखील उपलब्ध आहेत आणि संसर्गाच्या सुरुवातीच्या टप्प्यामध्ये उपयोगी ठरू शकतात
(वाचा – दुसऱ्याच दिवशी पिवळ्या दातावरील थर होईल नाहीसा, दात होतील क्लीन व्हाईट अशी बनवा टूथ पावडर)
लेप्टोस्पायरोसिस बरा केला जाऊ शकतो का?
डॉक्सिसायक्लीन, अझिथ्रोमायसिन, सेफट्रीएक्सन यासारखी अँटिबायोटिक्स देऊन लेप्टोस्पायरोसिस पूर्णपणे बरा केला जाऊ शकतो. ही अँटिबायोटिक्स तोंडावाटे किंवा शिरेच्या आत दिली जाऊ शकतात. रुग्ण घरी असो किंवा रुग्णालयात त्याच्या/तिच्या शरीरात पाण्याचे प्रमाण पुरेसे राखले गेले पाहिजे.
ताप आणि दुखण्यांसाठी लक्षणांवरील इतर उपचार आणि पूरक उपचार केले जातात आणि तरीही रुग्ण अधिक गंभीर झाल्यास २४ तास सेवा देणाऱ्या हॉस्पिटलमध्ये आणि मल्टिडिसीप्लिनरी दृष्टीकोन असणाऱ्या डॉक्टरांकडून तातडीने उपचार करून घ्यावेत ज्यामुळे रुग्ण या आजारातून लवकर बरा होऊ शकतो.
[ad_2]
