( प्रगत भारत । pragatbharat.com)
हिंदू नववर्ष म्हणजे गुढी पाडवा हा सण महाराष्ट्रात सगळीकडे अतिशय उत्साहात साजरा केला जातो. नववर्षाचं स्वागत करताना प्रत्येकाच्या मनात एक वेगळाच उत्साह भरलेला असतो. गुढी पाडव्याच्या या दिवशी अनेक शुभ कार्य केली जातात. ज्यादिवशी शुभ मुहूर्त बघण्याची गरज नाही. त्याचप्रमाणे हिंदू नववर्षाच्या या पहिल्या दिवशी आपल्या घरात जर काही सकारात्मक बदल करायचे असतील तर हा दिवस खास मानला जातो.
‘ॐ’ – ओम
वास्तू शास्त्रामध्ये ‘ॐ’ ला विशेष महत्त्व आहे. असे मानले जाते की, ओम हे ब्रह्मदेवाचे प्रतीक आहे, विश्वाचा निर्माता. संपूर्ण विश्व या शब्दात सामावलेले आहे. या पवित्र वचनाचा श्रद्धेने पाठ केल्याने मनाला शांती तर मिळतेच शिवाय अनेक मानसिक आजारांवर ते चमत्कारिक औषधाचे काम करते. हे पवित्र चिन्ह कोणत्याही आवारात ठेवल्यास दैवी आशीर्वाद मिळतात. हे अत्यंत पवित्र चिन्ह प्राचीन काळापासून वापरात आहे. घरात कोणत्याही प्रकारचा वास्तुदोष असल्यास मुख्य प्रवेशद्वाराच्या दोन्ही बाजूला एक स्वस्तिक पिरॅमिड लावल्यास फायदा होतो. तिजोरीवर किंवा कपाटातील लॉकरमध्ये स्वस्तिक चिन्ह लावल्याने व्यवसायात वृद्धी होते आणि घरात सुख-समृद्धी राहते.
मंगल कलश
मंगल कलश हा देखील भारतीय परंपरेचा एक आवश्यक भाग आहे. ज्यामध्ये शुभ चिन्हांद्वारे सौभाग्य आमंत्रित केले जाते. हे मातीचे भांडे शुद्ध पाण्याने भरलेले आहे. आंबा किंवा अशोकाची पाने आणि माऊली इत्यादींनी सजवून त्याची पूजा केली जाते. मंगल कलश हे आरोग्य, समृद्धी आणि कल्याणाचे सूचक मानले जाते. सर्व शुभ समारंभात त्याची उपस्थिती अनिवार्य आहे. नवीन घरात (गृह प्रवेश) जाण्याच्या वेळी त्याची महत्त्वाची आणि अर्थपूर्ण भूमिका असते आणि ती अत्यंत शुभ मानली जाते.
पंचसुलक
ही खुल्या हाताच्या पंज्याचा छाप आहे, जी पाच घटकांचे प्रतीक आहे. आपले शरीर आणि आपल्या सभोवतालची प्रत्येक गोष्ट पाच घटकांनी बनलेली आहे. ज्यामध्ये पृथ्वी, आकाश, वायू, पाणी आणि अग्नि या पंचमहादेवांचा समावेश आहे. नशीबासाठी हे चिन्ह वापरण्याचे महत्त्व स्पष्ट आहे. जैन धर्मात याला खूप महत्त्व दिले गेले आहे. हिंदू धर्मात, हळदीच्या ताडावर घरातील तापमानवाढ, जन्म समारंभ आणि विवाह इत्यादी प्रसंगी छापले जाते. असे मानले जाते की, मुख्य प्रवेशद्वारावर पंचसूलकाची छाप लावल्याने सुख-समृद्धी मिळते.
मीन
प्राचीन काळापासून, मीन समृद्धीशी संबंधित आहे. माशांच्या जोडीचे प्रतीक घरात प्रेम वाढवते. उत्तर दिशेला माशाचे प्रतिक किंवा पुतळा ठेवल्याने संपत्ती वाढते. सांगितलेल्या दिशेला मत्स्यालय ठेवल्याने सौभाग्यची स्थिती निर्माण होते. घरातून बाहेर पडण्यापूर्वी मासे पाहणे शुभ मानले जाते. माशांच्या घरामध्ये जर मासा नैसर्गिकरित्या मरण पावला, तर त्या ठिकाणची नकारात्मक ऊर्जा आपल्यासोबत घेते असे म्हणतात. काही लोक असेही मानतात की मत्स्यालयातील माशाचा मृत्यू कुटुंबातील सदस्याच्या दीर्घकालीन आजाराचे सूचक आहे.
